مسمومیت با قارچ های سمی زنگ خطری برای سلامت عمومی
پاراسول: در حالی که فصل بهار طبیعت کرمانشاه را به صحنه ای از رویش قارچ تبدیل نموده، مسمومیت ناشی از مصرف قارچ های سمی تهدیدی جدی برای جان شهروندان است؛ تهدیدی که افراد را تا مرز مرگ می کشاند.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها: استان کرمانشاه با طبیعتی بکر، کوهستانی و پوشیده از جنگلها و دشت های سرسبز، هر ساله با رویش انواع قارچ های خودروی طبیعی در فصل بهار، به بهشتی برای علاقمندان به جمع آوری محصولات طبیعی تبدیل می شود. این قارچ ها که در دامنه کوه ها، اطراف درختان و در باغچه های روستاها و حتی برخی مناطق شهری می رویند، در نگاه اول جذاب، تازه و وسوسه انگیز به نظر می رسند؛ اما در دل همین ظاهر فریبنده، خطری پنهان شده است که هر ساله جان ده ها نفر را به مخاطره می اندازد: مسمومیت با قارچ های سمی. در سالهای اخیر، با افزایش تمایل مردم به مصرف مواد غذایی طبیعی و ارگانیک، استفاده از قارچ های وحشی و خودرو نیز افزایش پیدا کرده است. با وجود هشدارهای مکرر مسؤلان حوزه سلامت، بازهم خیلی از مردم، بخصوص در مناطق روستایی و حاشیه شهرها، با تصور این که سال هاست از این نوع قارچ ها استفاده می نمایند و مشکلی پیش نیامده، بدون هیچ دانش تخصصی مبادرت به چیدن و مصرف این قارچ ها می کنند. نتیجه ی این سهل انگاری، سالانه منجر به مسمومیت عده ای از شهروندان می شود که تعدادی از آنان راهی بخش مراقبت های ویژه و حتی گاهی درگیر فرآیندهای دیالیز و پیوند کبد می شوند. به نقل از متخصصان، تشخیص سمی یا خوراکی بودن قارچ ها از روی ظاهر آنها تقریبا غیر ممکن است، چونکه قارچ های سمی و غیر سمی می توانند شباهت های ظاهری بسیار زیادی به هم داشته باشند. این مورد وقتی خطرناک تر می شود که بدانیم حتی یک وعده مصرف قارچ سمی می تواند سبب بروز علایم شدید گوارشی، عصبی و حتی نارسایی حاد کبد و کلیه شود. علائمی که امکان دارد در ظاهر تنها با تهوع و دل درد شروع شود، اما به سرعت به سوی توهم، تشنج، بی هوشی و نهایتا مرگ پیش رود. طبق آمار رسمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، تنها در چند ماه ابتدایی سالجاری، ۱۰ نفر به علت مصرف قارچ سمی مسموم و راهی بیمارستان شده اند. آماری که نشان داده است علیرغم هشدارها، بازهم استفاده از قارچ های خودرو در بین مردم رواج دارد. نکته قابل تأمل این که در خیلی از موارد، خانواده ها به تصور این که قارچی را از دل طبیعت چیده اند و از مواد شیمیایی به دور است، با اعتماد به نفس بیشتری آنرا مصرف می کنند. اما برخلاف این تصور، قارچ های وحشی می توانند حامل سمومی بسیار قوی و کشنده باشند که حتی با حرارت بالا و پختن هم از بین نمی روند. نکته نگران کننده دیگر این که اغلب مسمومیت ها زمانی رخ می دهد که افراد با سابقه قبلی در جمع آوری قارچ، به افراد دیگر نیز سفارش یا حتی قارچ را هدیه می دهند و بدین سان دایره لطمه دیدگان گسترده تر می شود. مسمومیت با قارچ های سمی در کرمانشاه تنها یک موضوع بهداشتی نیست، بلکه به مسئله ای فرهنگی و رفتاری نیز بدل شده است. این مورد نه تنها احتیاج به آگاه سازی عمومی از راه رسانه ها و نهادهای آموزشی دارد، بلکه باید در سطح خانواده ها و گروههای محلی نیز به شکل جدی مورد توجه قرار گیرد. آموزش عمومی در زمینه خطرات احتمالی مصرف قارچ های وحشی، پخش پوسترها، برگزاری جلسات توجیهی در مدارس و خانه های بهداشت و حتی استفاده از ظرفیت شبکه های اجتماعی می تواند در کاهش این موارد مؤثر باشد.
در این گزارش، به بررسی ابعاد مختلف این مسئله از منظر بهداشتی، آماری، فرهنگی و راهکارهای پیشنهادی برای کاهش مسمومیت های ناشی از مصرف قارچ های سمی در استان کرمانشاه خواهیم پرداخت. در ادامه نیز گفت و گویی اختصاصی با رییس اورژانس استان کرمانشاه خواهیم داشت که جزئیاتی از موارد اخیر مسمومیت، علایم بالینی، اقدامات درمانی و هشدارهای لازم را در اختیار ما قرار می دهد. تجربه تلخ یک شهروند کرمانشاهی از مسمومیت با قارچ وحشی یک شهروند کرمانشاهی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار نمود: سال قبل در اواخر بهار، همراه خانواده ام برای تفریح به یکی از مناطق غربی استان کرمانشاه رفته بودیم. در راه برگشت، چند نفر از روستاییان قارچ هایی را که از اطراف کوه جمع کرده بودند برای فروش آورده بودند. با این تصور که طبیعی و ارگانیک هستند، برخی از آنها را خریدیم و برای شام مصرف کردیم. وی افزود: حدود دو ساعت پس از مصرف قارچ، علایم اولیه ظاهر شد؛ حالت تهوع، سرگیجه، دل درد شدید و بعد استفراغ. ابتدا تصور کردم مسمومیت خفیف غذایی است، اما وضعیت به سرعت بدتر شد. گرفتار تپش قلب شدم و احساس می کردم پوست صورتم داغ و قرمز شده. کم کم به سختی نفس می کشیدم و نمی توانستم تمرکز کنم. او که از شدت علایم و وخامت حالش به اورژانس منتقل شده بود، اظهار داشت: وقتی به بیمارستان رسیدم، پزشکان به خانواده ام گفتند اگر دیرتر رسیده بودم، ممکن بود کلیه و کبد من از کار بیفتد. برای چند روز در بخش مراقبت های ویژه بستری بودم و تحت نظر کامل قرار داشتم. تشخیص پزشکان، مسمومیت شدید با قارچ سمی بود. این شهروند کرمانشاهی با ابراز تأسف از ناآگاهی نسبت به خطرات این قارچ ها اضافه کرد: من تا پیش از آن شب، هیچگاه فکر نمی کردم یک قارچ طبیعی که از دل کوه آمده، می تواند تا این حد خطرناک باشد. متاسفانه بسیاری از مردم ما فکر می کنند چون چیزی از طبیعت جمع آوری شده، حتما سالم می باشد، در حالیکه دقیقاً برعکس، همین قارچ ها می توانند کشنده باشند. وی ضمن اشاره به شباهت ظاهری قارچ های سمی و خوراکی اظهار داشت: هیچ کس نمی تواند با چشم یا تجربه محلی، قارچ سمی را از غیرسمی تشخیص دهد. برخی از قارچ هایی که سمی هستند دقیقاً شبیه به قارچ های خوراکی اند و این موضوع موجب اشتباه مرگبار می شود. وی همینطور درباره ی وضعیت جسمانی اش بعد از مسمومیت بیان نمود: تا مدت ها پس از ترخیص از بیمارستان، درگیر عوارض مسمومیت بودم. ضعف عمومی، مشکلات گوارشی، و حتی گاهی احساس گیجی داشتم. پزشکان گفتند سم قارچ تا مدت ها امکان دارد آثارش را در بدن نشان دهد.
این شهروند در انتها با تاکید بر لزوم آگاه سازی مردم اظهار داشت: از صمیم قلبم به همه هشدار می دهم که به هیچ وجه قارچ های وحشی را مصرف نکنند. این قارچ ها ظاهر زیبایی دارند اما می توانند قاتل خاموش باشند. حتی اگر از فردی مطمئن آنرا تهیه می کنید، باز هم خطر وجود دارد. بهتر است تنها قارچ هایی را که در فروشگاه های معتبر عرضه می شوند مصرف نماییم. من یک دفعه این اشتباه را کردم و تا مرز مرگ رفتم. هشدار کارشناس تغذیه کرمانشاه: از مصرف قارچ های خودرو در طبیعت پرهیز کنید جواد نوری، کارشناس تغذیه کرمانشاهی، در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به افزایش تمایل مردم جهت استفاده از محصولات طبیعی، اظهار نمود: در سالهای اخیر، شاهد رواج مصرف قارچ های وحشی و خودرو بخصوص در فصل بهار هستیم. این قارچ ها عمدتا از دل طبیعت جمع آوری شده و بدون هیچ نظارت یا آزمایش تخصصی، وارد سفره خانواده ها می شود. اما نکته مهم و نگران کننده این است که تشخیص قارچ خوراکی از سمی، با چشم یا تجربه محلی ممکن نیست. وی با اشاره به اینکه حتی افراد بومی و با تجربه نیز در بعضی موارد قادر به تشخیص دقیق نیستند، اضافه کرد: قارچ های سمی می توانند بسیار شبیه به قارچ های خوراکی باشند. این شباهت های ظاهری سبب می شود مردم عادی به اشتباه آنها را بی خطر تلقی کرده و بدون درنظر گرفتن عواقب آن، مصرف کنند. در حالیکه مصرف تنها یک وعده قارچ سمی می تواند به مسمومیت شدید و حتی مرگ منجر شود. این کارشناس تغذیه، بر ضرورت جلوگیری از چنین مواردی با آموزش عمومی تاکید کرد و اظهار داشت: مردم باید آگاه باشند که هیچ گونه آزمایش خانگی یا روش سنتی وجود ندارد که بطور قطعی خوراکی بودن قارچ ها را تعیین کند. بهترین و ایمن ترین راهکار، پرهیز کامل از جمع آوری و مصرف قارچ های خودرو و تهیه قارچ تنها از فروشگاه ها و مراکز معتبر است. نوری ضمن اشاره به ترکیبات سمی موجود در بعضی قارچ ها، تصریح کرد: مواد سمی موجود در قارچ های خطرناک می توانند عملکرد کبد، کلیه، مغز و سیستم عصبی را به شدت مختل کنند. خیلی از سموم موجود در قارچ ها حتی با حرارت دیدن و پختن نیز از بین نمی روند، ازاین رو هیچ تضمینی وجود ندارد که پختن آنها، از خطر مسمومیت جلوگیری نماید.
وی با ذکر این که بیشتر مسمومیت های ناشی از قارچ، در فصل بهار و در استانهای کوهستانی نظیر کرمانشاه رخ می دهد، اضافه کرد: هر ساله موارد مختلفی از مسمومیت با قارچ های خودرو گزارش می شود و در خیلی از این موارد، فرد مسموم گرفتار عوارض شدید شده یا حتی جان خودرا از دست داده است. این مورد یک هشدار جدی برای همه افراد است، بخصوص کسانیکه تصور می کنند چون سابقه مصرف قارچ های طبیعی را داشته اند، این دفعه نیز بدون مشکل خواهد بود. نوری همین طور سفارش کرد: والدین باید مراقب خردسالان و سالمندان خانواده باشند و در گردش ها و طبیعت گردی ها از جمع آوری قارچ توسط خردسالان جلوگیری نمایند. فرهنگ سازی در این حوزه از راه رسانه ها و آموزش های عمومی بسیار ضروری می باشد. این کارشناس تغذیه در انتها اظهار داشت: پرهیز از مصرف قارچ های وحشی و خودرو، در کنار پیشرفت آگاهی عمومی و هشدارهای مستمر، می تواند تا حد زیادی از بروز مسمومیت های ناشی از این مورد جلوگیری نماید. هیچ ماده غذایی ارزش آنرا ندارد که سلامت یا حتی جان ما را تهدید کند. قارچ هایی که در طبیعت می رویند، ظاهری زیبا اما باطنی خطرناک دارند. ساده ترین راه، نخوردن آن هاست. مسمومیت ۱۰ نفر با قارچ سمی از آغاز سال ۱۴۰۴ مسعود قلعه سفیدی رییس اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه، در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار نمود: از آغاز سالجاری تاکنون، ۱۰ نفر به علت مصرف قارچ سمی در سطح استان مسموم و به مراکز درمانی منتقل شده اند. از این تعداد، ۵ نفر مرد و ۵ نفر زن بوده اند. وی ضمن اشاره به خطرات جدی مصرف قارچ هایی که به شکل خودجوش در طبیعت یا حیاط منازل رشد می کنند، اضافه کرد: سالانه تعداد زیادی از مردم در سراسر جهان به علت تشخیص ناصحیح قارچ های خوراکی از سمی گرفتار مسمومیت غذایی می شوند و گاهی حتی جان خودرا از دست می دهند. قلعه سفیدی تاکید کرد: تشخیص خوراکی یا سمی بودن قارچ ها بسیار دشوار است و گاهی هر دو نوع قارچ در کنار یکدیگر رشد می کنند. بنابراین، بهترین و مطمئن ترین راه جلوگیری از این نوع مسمومیت، پرهیز کامل از مصرف قارچ هایی است که از طبیعت جمع آوری شده اند. وی با اشاره به اینکه هیچ آزمایشی نمی تواند بطور قطعی خوراکی بودن قارچ های طبیعی را تشخیص دهد، سفارش کرد: فرض را بر این بگذارید که تمام قارچ های وحشی سمی هستند و تنها قارچ مورد نیاز خودرا از فروشگاه های معتبر تهیه کنید. رییس اورژانس کرمانشاه ضمن اشاره به نشانه های رایج مسمومیت با قارچ سمی اظهار داشت: این نشانه ها شامل حالت تهوع، دل پیچه، استفراغ، سردرد، سرگیجه، قرمز شدن و تغییر حرارت پوست صورت و شکم، و تپش قلب است.
به نقل از ایشان، در صورت شدید بودن مسمومیت، علایم خطرناک تری همچون تشنج، توهم، مشکلات تنفسی، نارسایی کبدی و کلیوی، کما و در بعضی موارد مرگ امکان دارد رخ دهد. قلعه سفیدی اضافه کرد: برخلاف تصور عمومی، پختن قارچ سمی سبب از بین رفتن سم آن نمی شود و قارچ های روییده بر سطح زمین یا در جنگلها معمولا خطرناک تر از قارچ های روی تنه درخت یا در باغچه هستند. او در آخر تاکید کرد: در صورت مشاهده علایم مسمومیت با قارچ، شهروندان باید فوراً با شماره ۱۱۵ تماس گرفته و از هرگونه خوددرمانی یا تأخیر در رفتن به مراکز درمانی پرهیز کنند. رییس اورژانس پیش بیمارستانی کرمانشاه با یادآوری اهمیت آموزش همگانی در این حوزه، خواهان توجه بیشتر خانواده ها به هشدارهای بهداشتی و رعایت سفارش های ایمنی شد. با عنایت به افزایش موارد مسمومیت ناشی از مصرف قارچ های سمی در استان کرمانشاه، بخصوص در فصل بهار که زمان رویش قارچ های خودرو در طبیعت است، لازم است آگاهی عمومی نسبت به خطرات جدی این قارچ ها بالاتر از پیش افزایش یابد. گزارش ها نشان داده است که تشخیص قارچ های خوراکی از سمی تنها با مشاهده ظاهری یا تجربه سنتی ممکن نیست و مصرف آنها می تواند منجر به بروز علایم شدید مسمومیت، لطمه به کبد و کلیه، تشنج، کما و حتی مرگ شود. کارشناسان بهداشتی و مسؤلان درمان استان بارها هشدار داده اند که هیچ روش خانگی یا محلی برای اطمینان از خوراکی بودن قارچ وجود ندارد. بنابراین، خودداری کامل از جمع آوری و مصرف قارچ های وحشی و خودرو و تهیه قارچ تنها از مراکز معتبر، مهم ترین و مؤثرترین راه جلوگیری از این مسمومیت هاست؛ مسمومیتی که گاه تنها با یک وعده غذا، جان انسان را تهدید می کند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب