انجام سونوگرافی، بهترین روش برای تشخیص کبد چرب

در پزشکی گاهی نیاز است تصویری از اعضای داخلی بدن داشته باشیم و روش‌های گوناگونی برای تصویربردای از درون بدن وجود دارد. یکی از این روش‌ها سونوگرافی است. برخلاف سایر روش‌ها، سونوگرافی با امواج صوتی انجام می‌شود و خطری برای فرد ندارد.

تصاویر تهیه شده از سونوگرافی در درمان بیماری‌های گوناگونی کاربرد دارد. یکی از این بیماری‌ها، بیماری کبد چرب است. برای تشخیص کبد چرب می توان سونوگرافی کبد انجام داد. شما عزیزان می‌توانید با خواندن این مطلب اطلاعات بیشتری در مورد سونوگرافی کبد به دست بیاورید.

کبد چرب چگونه تشخیص داده می شود؟

• برای تشخیص کبد چرب، ابتدا پزشک در مورد سبک زندگی و سابقه پزشکی شما سؤالاتی می‌پرسد. اگر در گذشته به بیماری‌هایی مانند دیابت نوع دو، چاقی، سطح تری گلیسیرید بالا یا سندرم متابولیک مبتلا بوده‌‌اید؛ در مقایسه با دیگران شانس بیشتری برای ابتلا به کبد چرب دارید.
• بعد از پاسخ به این سؤالات، باید برای انجام یک معاینه فیزیکی آماده شوید. در این معاینه پزشک شاخص توده بدنی شما را محاسبه می‌کند. سپس کبد شما را بررسی می‌کند که آیا ورم کرده است یا خیر.
• اگر بدن شما در برابر انسولین مقاومت کند، لکه‌های پوستی قهوه‌ای رنگی روی آرنج، زانو و بندهای انگشت شما ایجاد می‌شود.
• بزرگ شدن طحال و تحلیل رفتن عضله از نشانه‌های فیزیکی کبد چرب هستند.
• در مرحله بعدی باید آزمایش خون بدهید. در این آزمایش میزان آنزیم‌های کبدی شما مورد بررسی قرار می‌گیرد تا پزشک حدود شدت چربی کبد را تشخیص دهد.
• در مرحله بعدی باید از کبد شما عکسبرداری شود. روش‌های گوناگونی برای تصویربرداری از کبد وجود دارد که سونوگرافی یکی از آن‌هاست.
• سی تی اسکن روش دیگری برای عکسبرداری است که برای انجام آن از اشعه ایکس استفاده می‌شود.
• روش دیگر الاستوگرافی است که خود دو نوع متفاوت دارد. سفتی کبد نشانه فیبروز کبدی است. الاستوگرافی گذرا که نوعی سونوگرافی محسوب می‌شود، برای بررسی سفتی کبد انجام می‌شود. الاستوگرافی رزونانس نوعی از ام آر آی است که برای بررسی سفتی کبد انجام می‌شود.
• بیوپسی کبد آزمایش دیگری برای تشخیص کبد چرب است که به طور دقیق مشخص می‌کند آیا فرد به کبد چرب مبتلا است یا خیر؟

بیماری های همراه با کبد چرب

افرادی که دچار اضافه وزن می‌شوند، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به کبد چرب هستند. کبد چرب در مراحل اولیه نمی‌تواند آسیبی به سلامتی فرد وارد کند، اما اگر در مراحل اولیه درمان نشود، شرایط ابتلا به بیماری‌های مختلفی را فراهم می‌کند.

• برای مثال اگر کبد چرب در مراحل اولیه درمان نشود، کبد فرد آسیب بیشتری می‌بیند و فرد دچار سیروز کبدی (cirrhosis) می‌شود.
• همچنین کبد چرب، بیماری‌های دیگری مانند دیابت، فشار خون و بیماری‌های کلیوی را به همراه دارد.
• علاوه بر آن اگر فرد به دلیل کبد چرب به دیابت مبتلا شود، در معرض ابتلا به بیماری‌های قلبی نیز قرار می‌گیرد.

بنابراین بهتر است در صورت مشاهده نشانه‌های کبد چرب، فوراً برای درمان اقدام کنید.

سونوگرافی کبد چیست و چرا انجام می ‌شود؟

همانطور که بیان شد، سونوگرافی کبد یکی از معدود آزمایش‌های تشخیص کبد چرب است. در واقع سونوگرافی کبد، زیرمجموعه‌ای از سونوگرافی شکم است که پزشک در آن کبد و رگ‌های خونی را مورد بررسی قرار می‌دهد. در حالت کلی، از سونوگرافی کبد برای تشخیص بیماری‌های کبدی استفاده می‌شود. بیماری‌های کبد دسته‌ای از بیماری‌هاست که سلامت کبد شما را تحت تأثیر خود قرار می‌دهند. این بیماری‌ها عبارتند از:

• هپاتیت یا التهاب کبد
• بیماری کبد چرب
• اختلالات خود ایمنی کبد که به دلیل حمله‌های اشتباه سیستم ایمنی به سلول‌های کبد ایجاد می‌شود.
• نارسایی کبد
• سیروز کبدی

اگر در قسمت بالای شکم و سمت راست آن احساس درد کنید یا هر یک از نشانه‌های بیماری کبد را داشته باشید، باید برای انجام سونوگرافی کبد آماده شوید. همچنین یکی دیگر از دلایل انجام سونوگرافی کبد، غیرعادی بودن میزان آنزیم‌های کبد در نتیجه آزمایش خون است.

چگونه برای انجام سونوگرافی کبد آماد شویم؟

برای اینکه پزشک بتواند کبد چرب را تشخیص دهد، بهتر است از قبل برای انجام سونوگرافی آماده شوید تا تصویر واضح و باکیفیتی از کبد شما گرفته شود.

• در بیشتر مواقع انجام سونوگرافی کبد به آمادگی قبلی خاصی نیاز ندارد؛ اما پزشک از شما می‌خواهد مدتی قبل از سونوگرافی چیزی نخورید. ناشتا بودن قبل از انجام سونوگرافی کبد باعث می‌شود، کبد شما اندکی متورم شود و تصویر واضح‌تری از آن تهیه شود.
• بهتر است برای سونوگرافی، لباس‌های گشاد بپوشید تا در حین سونوگرافی اذیت نشوید.
• همچنین بهتر است بدون جواهرات برای انجام سونوگرافی حاضر شوید.  

نحوه انجام سونوگرافی برای تشخیص کبد چرب

• بعد از اینکه برای انجام سونوگرافی حاضر شدید، پزشک از شما می‌خواهد روی تخت مخصوصی دراز بکشید.
• سپس ژل مخصوصی را روی بدن شما پخش می‌کنند. این ژل کمک می‌کند امواج صوتی بهتر به بدن شما برسند.
• بعد از مالیدن ژل، پروب دستگاه را روی کبد شما قرار می‌دهند. این پروب امواج صوتی را به سمت کبد شما ساطع می‌کند. این امواج بعد از برخورد با کبد بازتاب می‌شوند و تصویری از آن در اختیار ما قرار می‌دهند. در بیشتر موارد انجام سونوگرافی بدون درد به پایان می‌رسد. فقط ممکن است زمانی که پزشک پروب را روی بدن شما فشار می‌دهد، اندکی احساس درد کنید.

یک معاینه سونوگرافی بین ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت زمان نیاز دارد. بلافاصه بعد از سونوگرافی می‌توانید فعالیت‌های روزمره خود را از سر بگیرید. تصاویر سونوگرافی توسط پزشک مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد.

چرا سونوگرافی بهترین روش برای تشخیص کبد چرب است؟

بهترین روش برای تشخیص کبد چرب انجام سونوگرافی کبد است. همانطور که بیان شد، برای انجام سونوگرافی از امواج صوتی استفاده می‌شود که خطری برای فرد ندارد؛ بنابراین سونوگرافی کبد روشی غیرتهاجمی است. سونوگرافی بدون درد و در کمترین زمان ممکن انجام می‌شود.

ممکن است برای شما سؤال باشد که تا چه اندازه می‌ توان به نتایج سونوگرافی اطمینان کرد؟ در پاسخ باید بگوییم تصاویری که از سونوگرافی به دست ما می‌رسد، تصاویری واضح است. علاوه بر آن در این تصاویر به جزئیات نیز پرداخته شده است؛ بنابراین می‌توان با خیال راحت به نتیجه سونوگرافی اعتماد کرد.

سایر کاربردهای سونوگرافی در پزشکی

سونوگرافی یک روش تصویر برداری از اعضای بدن است که با امواج صوتی انجام می‌شود. امواج صوتی برخلاف امواج اشعه ایکس، آسیبی به فرد وارد نمی‌کنند. در بیشتر موارد پروب دستگاه سونوگرافی در خارج بدن قرار می‌گیرد؛ اما گاهی اوقات نیاز است که این پروب وارد بدن فرد شود. کاربرد سونوگرافی در پزشکی فقط به تشخیص کبد چرب محدود نمی‌شود. برخی دیگر از این کاربردها عبارتند از:

• بررسی رحم و تخمدان و سلامت جنین در دوران باردای
• تشخیص بیماری کیسه صفرا
• گاهی اوقات برای ارزیابی جریان خون از سونوگرافی کمک گرفته می‌شود.
• برای تشخیص سرطان سینه
• بررسی وضعیت سلامت دستگاه تناسلی آقایان
• بررسی التهاب در مفاصل

پیشنهاد می کنیم برای آشنایی بیشتر با کاربردهای سونوگرافی در پزشکی، به این مقاله از شبکه شرق مراجعه کنید.

در پایان باید بگوییم که سونوگرافی کبد، بهترین روش برای تشخیص کبد چرب محسوب می‌شود. در اغلب موارد برای تشخیص کبد چرب، سونوگرافی کبد با روش‌های دیگری همراه می‌شود تا پزشک در تشخیص خود اشتباه نکند. سونوگرافی روشی بدون خطر است که برای تشخیص بسیاری از مشکلات و بیماری ها استفاده می شود. حتی برای تشخیص عفونت (منبع: یک پزشک) هم از این دستگاه استفاده می شود و به این ترتیب امکان تشخیص و درمان سریع وجود خواهد داشت.